ارزیابی تأثیر پودر برگ چریش (Azadirachta indica Adr. Juss.) و پودر برگ و مغز دانه اکالیپتوس (Eucalyptus camaldulensis Dehnh.) در کنترل لمبه گندم و شپشه آرد (Trogoderma granarium and Tribolium sp.)

گندم و جو ازجمله محصولات انباری استراتژیک محسوب شده که فعالیت لمبه گندم و شپشه‌های آرد باعث بروز خسارتهای اقتصادی فراوان به غلات انباری می‌شوند. پیدایش مقاومت به بعضی از سموم، بخصوص مالاتیون و فستوکسین، در بین آفات انباری، استفاده از مبارزه غیرشیمیایی مانند روشهای کنترل طبیعی، فیزیولوژیکی، بیولوژیکی و میکروبی علیه آفات انباری توجه بیشتر محققان را جلب کرده است. ازجمله این ترکیبها به فرآورده‌های حاصل از درختان اکالیپتوس (Eucalyptus camaldulensis Dehnh.) و چریش (Azadirachta indica Adr. Juss.) می‌توان اشاره کرد. در این طرح تحقیقاتی دو ساله، خصوصیات حشره‌کشی و دورکنندگی ترکیبهای موجود در پودر برگ چریش و پودر برگ و مغز دانه اکالیپتوس، روی آفات انباری گندم و جو غالب در منطقه سیستان (لمبه گندم Trogoderma granarium و شپشه آرد Tribolium sp.) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از بررسی خاصیت حشره‌کشی هر یک از این مواد که در 8 تیمار شامل هفت غلظت مختلف از هر ماده گیاهی (که با استفاده از روش لگاریتمی بین دو غلظت حداقل و حداکثر بدست آمده‌اند) و یک تیمار شاهد با 4 تکرار برای هر یک از آفات انباری انجام شد، نشان داد که LC50 (غلظت لازم برای کشتن 50 درصد لاروها) در پودر برگ چریش برای لمبه گندم 4/5 و برای شپشه آرد 33/5 گرم در یکصد گرم ماده غذایی است. این در حالی است که میزان LC50 در پودر بذر اکالیپتوس برای لمبه گندم 98/5 و برای شپشه آرد 63/5 گرم و در پودر برگ اکالیپتوس برای لمبه گندم 86/6 و برای شپشه آرد 35/6 گرم در یکصد گرم ماده غذایی بود. بنابراین پودر برگ چریش با میزان LC50 کمتر، دارای خاصیت حشره‌کشی بیشتری نسبت به پودر بذر و برگ اکالیپتوس، علیه هر دو گونه آفت انباری می‌باشد. همچنین نتیجه حاصل از بررسی خاصیت دورکنندگی این مواد که در 4 تیمار (شامل سه نوع ماده گیاهی و یک شاهد) با 4 تکرار برای هر کدام از آفات انباری اجرا شد، نشان داد که میزان دورکنندگی پودر برگ چریش برای لمبه گندم 80% و برای شپشه آرد 7/86% می‌باشد، در حالی که میزان دورکنندگی پودر بذر اکالیپتوس برای لمبه گندم 67% و برای شپشه آرد 75% است. همچنین میزان دورکنندگی پودر برگ اکالیپتوس برای لمبه گندم 50% و برای شپشه آرد 65% می‌باشد. بنابراین پودر برگ چریش با میزان درصد دورکنندگی بیشتر نسبت به پودر بذر و برگ اکالیپتوس برای هر دو گونه آفت انباری تأثیر بیشتری از خود نشان داده است.